Khái niệm Liệt kê là gì? Có mấy kiểu liệt kê? Tác dụng của phép liệt kê trong văn học. Hãy cùng tìm hiểu đáp án ngay dưới bài viết này nhé!
Tham khảo thêm:
- Phép tương phản là gì?
- Từ đơn là gì?
Khái niệm liệt kê là gì?
Liệt kê là sắp xếp nối tiếp hàng loạt từ hay cụm từ cùng loại để diễn tả được đầy đủ hơn, sâu sắc hơn những khía cạnh khác nhau của thực tế hay tư tưởng, tình cảm.
Dấu hiệu nhận biết:
Phép liệt kê có thể tìm thấy trong các văn bản, tác phẩm khác nhau. Đặc điểm phân biệt là sự hiện diện của nhiều từ hoặc cụm từ giống nhau trong một hàng, thường được tách bằng dấu phẩy “,” hoặc dấu chấm phẩy “;” .
Phép liệt kê có mấy kiểu?
Trong ngôn ngữ, phép liệt kê được sử dụng vô cùng đa dạng và phong phú. Phép liệt kê được phân loại trên cơ sở các tiêu chí khác nhau nhằm phục vụ cho hoạt động nghiên cứu và sử dụng.
Dựa trên cấu tạo mà phép liệt kê được chia thành hai loại:
- Phép liệt kê theo cặp
Liệt kê theo cặp là phép liệt kê với các cặp đi liền với nhau, chúng được kết nối bằng các từ như : và, cùng, với ,…
Ví dụ: Lòng yêu nước của Tố Hữu trước hết đó là lòng yêu những người của đất nước, những người nông dân phải chịu thương chịu khó, làm nhiều mà nói ít, giản dị mà trung hậu, hiền lành mà anh dũng; bền gan, bền chí, dễ vui, ngay trong kháng chiến đang gian khổ.
- Phép liệt kê không theo cặp
Liệt kê không theo cặp chính là kiểu liệt kê hàng loạt gồm các sự vật, hiện tượng có điểm chung với nhau.
Ví dụ: Gia đình tôi có bốn thành viên gồm: bố, mẹ, em gái , em trai và tôi.
Dựa trên ý nghĩa thì phép liệt kê được chia thành hai loại sau:
- Phép liệt kê tăng tiến
Liệt kê tăng tiến là kiểu liệt kê theo trình tự nhất định. Chẳng hạn như liệt kê từ nhỏ đến lớn, từ thấp đến cao, từ gần đến xa.
Ví dụ: Tiếng Việt chúng ta phản ánh sự hình thành, trưởng thành của xã hội Việt Nam và dân tộc Việt Nam, của tập thể nhỏ chính là gia đình, họ hàng, làng xóm và của tập thể lớn chính là dân tộc, quốc gia.
- Phép liệt kê không tăng tiến
Liệt kê không tăng tiến là việc liệt kê các thành phần sở hữu mối qun hệ bình đẳng. Khi ta đảo vị trí các thành phần sẽ không ảnh hưởng đến nội dung mà ta muốn truyền tải.
Ví dụ: Sau gần hai ngày nay, qua ngót bốn trăm cây số đường dài xa Hà Nội, trong mây mù ngang với chiềc cầu vồng, bỗng nhiên gặp hoa sơn, hoa thược dược, vàng, tím, đỏ, tổ ong… ngay lúc dưới kia chính là mùa hè, đột ngột mà lại mừng rỡ, quên mất sự e lệ, cô chạy đến bên người con trai đang cắt hoa.
Tác dụng của phép liệt kê
– Các phép liệt kê thường được sử dụng để nhấn mạnh ý, chứng minh cho nhận định của tác giả.
– Trong văn học, liệt kê được sử dụng như một phép tu từ có tác dụng tăng tính biểu cảm cho đoạn thơ, đoạn văn.
– Ví dụ minh họa:
- Trong tác phẩm “Tinh thần yêu nước của nhân dân ta”,
==> Hồ Chí Minh đã sử dụng biện pháp liệt kê để nhấn mạnh tinh thần yêu nước của nhân dân, chứng minh cho lòng yêu nước đó là bất tử “…Nó kết thành một làn sóng vô cùng mạnh mẽ, to lớn, nó lướt qua mọi sự nguy hiểm khó khăn, nó nhấn chìm tất cả bè lũ bán nước và cướp nước”
Cám ơn bạn đã theo dõi bài viết! Qua những khái niệm và những ví dụ minh dọa dễ hiểu hy vọng đã giúp các bạn hiểu rõ liệt kê là gì? có mấy kiểu liệt kê và tác dụng của phép liệt kê.
Hãy theo dõi khuyenhocvietnam.com để có thêm những kiến thức văn học hay và bổ ích. Để lại đánh giá 5* nếu thấy bài viết hữu ích, xin cảm ơn!