Đề bài: Anh (chị) hãy trình bày ngắn gọn nội dung các tập thơ của Tố Hữu gắn liền với những chặng đường cách mạng lớn của Việt Nam.
Tố Hữu là một trong những lá cờ đầu của nền văn nghệ cách mạng. Các chặng đường thơ của Tố Hữu gắn bó và phản ánh chân thật những gian khổ, hy sinh cũng như nhưng thắc lợi, vinh quang của dân tộc.
1: Từ ấy ( 1937 – 1946)
Đây là tập thơ đầu tay của Tố Hữu – tập thơ gồm 3 phần: Máu lửa, xiềng xích và giải phóng.
- Máu lửa là tiếng hát yêu thương của một tâm hồn trẻ đang băn khoăn đi kém lẽ yêu đời thì bắt gặp lý tưởng, ánh sáng của mặt trời chân lý đã soi rọi tâm hồn nhà thơ để tư đó Tố Hữu nhận ra tâm hồn mình có ý nghĩ biết bao. Nhà thơ thưởng tác những cảnh đời lao khổ. Đó là những em bé đi ở:
“ Rứa là hết! Chiều ni em đi mãi
Còn mong chi ngày trở lại Phước ơi!
Quên làm sao, em hỡi, lúc chia phôi
Bởi khác cảnh, hai đứa mình nghẹn nói.
Em len lét, cúi đầu, tay xách gói
Áo quần dơ, cắp chiếc nón le te
Vẫn chưa thôi, lời day dứt nặng nề
Hàng dây tiếng rủa nguyền trên miệng chủ!
Biết không em, nỗi lòng anh khi đó ?
Nó tơi bời đau đớn lắm em ơi!
….”
Đó còn là những chị vú em, những lão đầy tớ :
“ Còng lưng đan chiếc rổ
Mai bán lấy vài xu”
Rồi đến cả cô gái giang hồ cũng nhà thơ cảm thông, chia sẻ:
Răng không, cô gái trên sông
Ngày mai cô sẽ từ trong ra ngoài
Thơm như hương nhụy hoa lài
Trong như nước suối ban mai giữa rừng.
Ngày mai gió mới ngàn phương
Sẽ đưa cô tới một vườn đầy xuân
Ngày mai trong nắng trắng ngần
Cô thôi sống kiếp đày thân giang hồ
Ngày mai bao lớp đời dơ
Sẽ tan như đám mây mờ đêm nay
Cô ơi tháng rộng ngày dài
Mở lòng ra đón ngày mai huy hoàng”
- Xiềng xích là tiếng hát chiến đấu
Đây là phần thơ Tố Hữu sáng trong tù, phần thơ thể hiện tâm sự của người chiến sỹ cách mạng tha thiết yêu đời và khát khao tự do, là ý chí chiến đấu kiên cường, quyết tâm chiến đâu ngay trong ngục tù
“Tôi chưa chết, nghĩa là chưa hết hận
Nghĩa là chưa hết nhục của muôn đời
Nghĩa là còn tranh đấu mãi không thôi
Còn trừ diệt cả một loài thú độc!
- Giải phóng là tiếng hát chiến thắng
Nhà thơ nồng nhiệt ca ngợi thắng lợi của cuộc cách mạng tháng 8, ca ngơi nên độc lập, tự do của tổ quốc, đồng thời khẳng định nền tảng chắc chắn mới của nhân vào chế độ mới.
“ Ta hát luyên thuyên
Ta chạy khắp nơi
Ai bịt được mồm ta
Người lép 4000 năm cơn gió lạnh
Thồi bùng lên tim bỗng hóa mặt trời”
2: Việt Bắc ( 1946 – 1954)
Việt Bắc được đánh giá là đỉnh cao của thơ Tố Hữu và cũng là đỉnh cao của thơ ca kháng chiến chống Pháp.
Việt Bắc gồm hai nội dung chính là :
- Việt Bắc là bản anh hùng ca ca ngợi cuộc kháng chiến hào hùng của dân tộc mà chủ yếu là ca ngợi những con người Việt Nam khánh chiến.
Đó là những em bé liên lạc, hồn nhiên, là những chị lao công ngày dêm phá đường ngăn giặc:
“ Nhà em phơi lúa chưa khô
Ngô chưa đầy bồ, sắn thái chưa xong
Nhà em con bế con bồng
Em vẫn theo chồng đi phá đường quan”
Đó là những bà mẹ khuyên con tham gia kháng chiến. Có lẽ tập trung nhiều nhất là hình tượng anh bộ đội cụ Hồ. Những con người cũng đã biết vượt lên thiếu thốn, gian khổ để đánh giặc bằng một tinh thần dũng cảm vô song trong một tư thế thật là hào hùng.
“Rất đẹp hình anh lúc nắng chiều
Bòng dài đỉnh dốc treo leo
Núi không đẻ nổi vươn vái tới
Lá ngụy trang reo với gió đèo”
Đẹp hơn cả là hình tượng Bác Hồ kính yêu:
“ Nhớ Người những sớm tinh sương
Ung dung yên ngựa trên đường suối reo
Nhớ chân người bước lên đèo
Người đi rừng núi trông theo bóng Người”
- Việt Bắc còn là bản tình ca ca ngợi tình cảm của con người Việt Nam kháng chiến, mà bao trùm lên là tình yêu đất nước được tỏa ra từ nhiều khía cạnh, nhiều phương diện.
- Tình quân dân như cá với nước :
Anh về cối lại vang rừng
Chim reo quanh mái, gà mừng dưới sân
Anh về sáo lại ái ân
Ðêm trăng hò hẹn trong ngần tiếng ca
- Tình yêu giữa người miền ngược với người miền xuôi:
Mình về mình có nhớ ta
Mười lăm năm ấy thiết tha mặn nồng
Mình về mình có nhớ không
Nhìn cây nhớ núi nhìn sông nhớ người
Đó còn là tình cảm giữa cán bộ cách mạng với nhân dân, ở lòng dân kính yêu Đảng kính yêu Bác Hồ. Tất cả những tình cảm ấy được Tố Hữu tập hợp đầy đủ trong tập Việt Bắc nói chung và bài thơ Việt Bắc nói riêng.
“ Lòng ta ơn Đảng đời đời
Ngược xuôi đối mặt một lời sắc son
Ngàn năm xưa nước non hồng
Đời đời ơn Đảng càng sâu càng nồng”
3: Gió Lộng ( 1955 – 1961)
Cuộc khánh chiến chống Pháp kết thúc thắng lợi, miền Bắc đi lên CNXH, miền Nam tiếp tục đấu tranh thống nhất đất nước. Thơ Tố Hữu vẫn bám sát những bước đi và nhiệm vụ của cách mạng. Vì thế hai nhiệm vụ chính của cách mạng trở thành hai nguồn cảm hứng, hai đề tai lớn trong thơ Tố Hữu.
- Tác giả ca ngợi công cuộc xây dưng CNXH ở miền Bắc với những con người mới những quan hệ mới
Yêu biết mới những con người đi tới
Hai cánh tay như hai cánh bay lên
Ngực đón những phong ba dữ dội
Chân đạp bùn không sợ các loài sên
Đó còn những con người làn nên 1 lối sống mới hết sức tốt đẹp: “ Người với người sống để yêu nhau”
- Hướng về miền Nam, tác giả đau nỗi đau của nhân dân Miền Nam đang bị chia cắt, hàng nghìn đồng bào đang bị thảm sát dã man.
“Hãy nghe tiếng của nghìn xác chết
Chết thê thảm, chết một ngày bi thiết
Cả nghìn nguời, trong một trại giam
Của một nhà tù lớn: Miền Nam!”
Không biết bao lần nhà thơ đã giật mình đau đớn hướng về miền Nam.
4: Ra trận ( 1962 – 1971) – Máu và hoa ( 1972 – 1977)
- Ra trận
Đế quốc mỹ nhảy vào miền Nam Việt Nam nhằm biến miền nam thành thuộc địa kiểu mới, biến nơi đây trở về thời kỳ đồ đá. Cả dân tộc đã nhiều lần theo lời kêu gọi của Bác Hồ “ Thà hi sinh tất cả chứ không chịu mất nước” cả nước đã ra trận. Thơ Tố Hữu là những vần thơ lửa cháy là khúc ca ra trận là mệnh lện tấn công là lời kêu gọi, cổ vũ hào hùng toàn dân đánh giặc:
“Hãy nghe tự miền Nam, tiếng rú
Xé “trời xanh”, lũ “phượng hoàng” bay
Bầy chó dữ, những con người – thú
Ăn gan người, uống máu no say!
Hãy nghe tiếng những người đang sống
Như biển động, ầm ầm tiếng sóng
Và hãy nghe cả tiếng người xưa
Như gió khơi reo vọng rừng dừa!
Tất cả nói một lời: Giải phóng!
Cứu miền Nam! Cứu miền Nam!
Ôi cửa Phật cũng dầu sôi lưa bỏng
Dẫu thiêu mình làm đuốc, vẫn cam!”
Ra trận là bản anh hùng ca về miền nam trong lửa đạn sáng ngời với những hình ảnh tiêu biểu cho dũng khí kiên cường của dân tôc. Anh giải phóng quân là những con người đẹp nhất. Người thợ anh dũng ngẩng cao đầu, những em thơ cũng hóa anh hùng. Đến cả những người mẹ
“ Một tay lái chiếc đò ngang
Bến đò Nhật Lệ quân sang đêm ngày”
- Máu và hoa
Tập thơ ghi lại một chặng đường cách mạng đầy gian khổ, hy sinh, khẳng định niềm tin sâu sắc vào sức mạnh tiềm tàng của xứ sở quê hương cũng nhưng ở trong con người Việt Nam mới. Bây giờ tự hào, niềm vui phơi phới khi toàn thắng về ta
“ Ôi Việt Nam từ trong biển máu
Người vươn lên như một vị thần”
Máu và hoa là hình ảnh ẩn dụ. tác giả muốn nói với người đọc rằng để làm nên vòng hoa chiến thắng dân tộc đã phải đổi bằng xương máu của đồng bào.
Tham khảo thêm:
Leave a Reply