Phân tích bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ” của Thanh Hải ngữ văn 9

Mùa xuân – luôn là nguồn cảm hứng bất tận trong thi ca Việt Nam. Trong đó, bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ” của Thanh Hải nổi lên như một khúc hát nhẹ nhàng mà sâu lắng, gửi gắm tình yêu quê hương, khát vọng cống hiến và sự hòa quyện giữa cái tôi nhỏ bé với đất nước rộng lớn. Dưới đây là những bài văn mẫu hay với để bài Em hãy phân tích bài thơ Mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải. Hãy cùng khuyenhocvietnam.com khám phá những tầng ý nghĩa độc đáo mà Thanh Hải đã khéo léo gửi gắm qua từng vần thơ

Anh chị hãy viết bài văn phân tích bài thơ Mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải – Mẫu số 1

Có nhà thơ Hungari đã từng nói đại ý:năm tháng cứ trôi đi theo quy luật của muôn đời và cùng với nó tất cả sẽ đổi thay khi chỉ có cái đẹp là vĩnh viễn là mãi mãi trường tồn và nhà văn nhà thơ là người dẫn đường vào xứ sở của cái đẹp,đưa tâm hồn ta vào thế giới tràn đầy tình yêu thiên nhiên và niềm tin vào cuộc đời.Từ bao đời nay thơ văn vẫn là cây đàn muôn điệu của cuộc sống tắm mát tâm hồn ta bằng nguồn nước trong mát vô tận để hồn ta “ trang trải tới muôn nơi”. Trong nguồn nước văn chương ấy mùa xuân là dòng suối cảm xúc dạt dào để lại trong sâu thẳm tâm hồn những rung động khó quên.Góp thêm vào mùa xuân ấy trong kho tang văn học Thanh Hải đã để lại những ấn tượng khó quên trong bài thơ “ Mùa xuân nho nhỏ”.

Bài thơ ra đời trong hoàn cảnh đặc biệt trước khi nhà thơ sắp vĩnh biệt cuộc đời.Vậy mà bài thơ vẫn rất trẻ trung và đầy khát vọng cống hiến.

Đất nước vào những mùa xuân này trong bối cảnh hòa bình  và đi lên chủ nghĩa xã hội.Bởi vậy mà giọng thơ ngân vang sôi nổi như không khí vào xuân thật rộn rang phơi phới.Bài thơ được cấu tạo theo mạch cảm xúc dạt dào của tác giả.Ngay mở đầu bài thơ Thanh Hải đã vẽ lên bức tranh xuân thật nhẹ nhàng đằm thắm giản dị nhưng hết  sức thơ mộng:

“Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
Ơi con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời”.

Không giống những nhà thơ khác vẽ bức tranh xuân bằng giọt mưa hay thảm cỏ nơi đồng nội hay hay bến sườn đồi.Tác giả vẽ bức tranh quê bằng màu sắc tươi thắm,âm thanh trong trẻo không gian cao rộng.Đó là màu tím của bông hoa bồng bềnh trôi giữa dòng song Hương thơ mộng.Tiếng chim sơn ca véo von vui nhộn khiến tác giả say sưa đến ngây ngất,nhà thơ bồi hồi đến sung sướng:

“ Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng”

Chỉ một chút màu tím là điểm nhấn trên chiếc dải lụa xanh,một chút âm thanh giữa bầu trời vời vợi,đã làm nên một bức tranh xuân thật thiết tha đằm thắm.

Từ mùa xuân của thiên nhiên tác giả liên tưởng tới mùa xuân của đất trời với hai nhiệm vụ chiến lược:

“ Mùa xuân người cầm súng
Lộc giắt đầy trên lưng
Mùa xuân người ra đồng
Lộc trải dài nương mạ”

Cấu trúc song hành như chính hai nhiệm vụ chiến lược luôn song hành với nhau.Từ “ lộc” là hình ảnh ẩn dụ tượng trưng cho vẻ đẹp đầy sức sống mãnh liệt của mùa xuân đất nước.Người lính khoác trên mình vành lá ngụy trang như mang theo sức sống của mùa xuân để sẵn sàng bảo vệ tổ quốc.Người dân đem mồ hôi sức lực để gieo mầm cho màu xanh nơi đồng ruộng.Cả người lính và người nông dân khi cần máu và mồ hôi của nhân dân góp phần tô điểm cho mùa xuân và mang tới một mùa xuân vĩnh hằng cho đất nước.

Cả dân tộc bước vào mùa xuân với khí thế sôi nổi náo nhiệt:

“ Tất cả như hối hả
Tất cả như xôn xao”

Dùng các từ tượng hình tượng thanh điệp ngữ tạo nhịp thơ vui tươi hối hả có hình có nhạc như chính hành khúc mùa xuân của thời đại mới.

Hình ảnh :

“ Đất nước bốn ngàn năm
Vất vả và gian lao
Đất nước như vì sao
Cứ đi lên phía trước”

Đó là chút suy tư của nhà thơ về truyền thống bốn nghìn năm của dân tộc đất nước lúc thịnh lúc suy nhưng dân ta vẫn tài trí và giàu lòng nhân nghĩa.So sánh đất nước với vì sao là biểu hiện niềm tin khát vọng vào sự đi lên của đất nước,vào cái đích dân giàu nước mạnh.Đó sẽ là sức mạnh nâng bước cho thế hệ mai sau dựng xây đất nước.Ba tiếng “ cứ  đi lên” đã thể hiện chí khí quyết tâm và niềm tin sắc đá của dân tộc Việt Nam.

Trước vẻ đẹp của thiên nhiên mùa xuân và đất nước nhà thơ Thanh Hải đã có phút suy tư về mùa xuân của mỗi cuộc đời:

“ Ta làm con chim hót

Ta làm một cành hoa
Ta nhập vào hòa ca
Một nốt trầm xao xuyến”

Điệp từ “ ta” được chuyển hóa từ đại từ “ tôi” ở phần đầu bài thơ các hình ảnh “ bông hoa – chim hót” được lặp lại từ khổ thơ đầu.Tất cả như một lời nguyện cầu được hóa thân vào sự vật.Tác giả mong muốn mình cũng như mọi người được làm con chim hót đem niềm vui cho đời,làm cành hoa tô điểm cho đất nước,làm một nốt trầm nhỏ nhẹ trong bản hùng ca để làm xao xuyến và cổ vũ lòng người.Cách dùng hình ảnh ẩn dụ,cách nói khiêm tốn nhỏ nhẹ “ một mùa xuân nho nhỏ…” Đó là ước nguyện  cống hiến tài trí và sức lực cho đất nước đến hơi thở cuối cùng.Những giả thiết “ dù là”  như là một lẽ sống đẹp:

“ Dù là tuổi hai mươi
Dù là khi tóc bạc”

Mỗi người hãy làm một việc tốt để “ dâng cho đời”.Bởi lẽ “ Sống cho đâu chỉ nhận riêng mình” ( Tố Hữu).Sống hết mình và thủy chung với đất nước,đem tài trí và sức lực cống hiến cho đất nước.Điệp ngữ “ dù là”  làm cho âm điệu thơ giọng thơ tha thiết sâu lắng.

Khổ thơ cuối gợi về tiếng hát đầy thân thương:
“ Mùa xuân ta xin hát
Câu Nam ai,Nam bình
Nước non ngàn dặm mình
Nước non ngàn dặm tình
Nhịp phách tiền đất Huế”

Tác giả đã lấy hai làn điệu dân ca Huế và nhạc cụ dân tộc nổi tiếng đệm vào lời ca xuân nhằm diễn tả niềm khao khát trọn vẹn cảm xúc bồi hồi của nhà thơ với quê hương đất nước yêu dấu buổi xuân về.

“ Mùa xuân nho nhỏ” nhan đề của bài thơ nhỏ nhẹ vậy mà ý thơ lại hết sức lớn lao.Thanh Hải đã góp vào kho tàng thơ ca Việt Nam một đóa hoa xuân đầy hương sắc tình yêu thiên nhiên gắn liền với tình yêu đất nước.Mỗi người hãy là một mùa xuân nho nhỏ khiêm nhường nhỏ nhẹ lặng lẽ góp cho mùa xuân lớn của đất nước được vĩnh hằng.

Em hãy viết bài văn phân tích Mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải – mẫu số 3

Mở bài: Giới thiệu tác giả và tác phẩm bài thơ Mùa xuân nho nhỏ

Con người sống trên đời dù nghèo khó hay giàu sang, chức vị hay không chức vị thì cuối cùng cũng về với đất. Thế nhưng có người may mắn sống trọn cuộc đời nhưng có người chỉ đi được nửa chặng đường. Đối mặt với cái chết có người yêu cuộc đời, nuối tiếc cuộc đời nhưng lại có người điên cuồng trong bệnh tật, tuyệt vọng. Nhà thơ Thanh Hải của chúng ta cũng chỉ đi hết được nửa chẳng đường đời thế nhưng khi đối mặt với cái chết ông không những không thất vọng, bế tắc mà lại thể hiện niềm yêu thương cuộc đời. Niềm yêu thương ấy được thể hiện rất rõ trong bài thơ Mùa xuân nho nhỏ.

Thân bài: Phân tích ” Mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải”

Nhà thơ yêu mến sự sống yêu mến cuộc đời vì thế khi sắp gần đất xa trời nhà thơ vẫn cảm xúc với thiên nhiên với những điều trong trẻo đáng yêu của cuộc sống:

Mọc giữa dòng sông xanh

Một bông hoa tím biếc

Ơi con chim chiền chiện

Hót chi mà vang trời

Từng giọt long lanh rơi

Tôi đưa tay tôi hứng

Đảo trật tự cú pháp để từ mọc lên trên đầu câu nhấn mạnh sự sống của bông hoa tím biếc giữa dòng sông xanh. Một dòng sông lớn hơn rất nhiều một bông hoa, thế nhưng sắc tím của bông hoa khiến cho nó nổi bật lên giữa dòng sông xanh biếc. Không chỉ cảm nhận mùa xuân bằng màu sắc, hình ảnh, mà tác giả thêm vào bức tranh mùa xuân âm thanh trong trẻo của con chim chiền chiện, loài chim thường xuất hiện nhiều vào mùa xuân. Nét tĩnh lặng bình yên của bông hoa tím biếc kết hợp với tiếng chim chiền chiện tạo nên bức tranh tươi vui ,náo động của mùa xuân. Cảnh vật đẹp như vậy nên nhà thơ muốn ôm trọn vào lòng, muốn giữ lại, muốn hứng lấy từng giọt long lanh của đất trời. “Giọt long lanh”, đó có thể là giọt sương mai, cũng có thể là tiếng chim hót, có thể là giây phút xinh đẹp của cảnh sắc mùa xuân ấy được nhà thơ viết theo một lối chơi chữ tài tình. Trong sắc đẹp đất trời ấy ta thấy được sự chuyển động, sự phát triển. Nghệ thuật chuyển đổi cảm giác từ thị giác sang thính giác và xúc giác cho thấy được tình yêu thương của nhà thơ dành cho cuộc đời, sự trân quý của tác giả với vẻ đẹp thiên nhiên.

Khổ thơ tiếp theo nhà thơ ca ngợi về vẻ đẹp của mùa xuân của đất nước qua hình ảnh của người chiến sỹ và người nông dân. Mùa xuân thiên nhiên đã đẹp mùa xuân của đất nước còn đẹp hơn:

Mùa xuân người cầm súng

Lộc giắt đầy quanh lưng

Mùa xuân người ra đồng

Lộc trải dài nương mạ

Tất cả như hối hả

Tất cả như xôn xao

Mùa xuân của đất nước được thể hiện trên hai phương diện đó là bảo vệ tổ quốc của người lính và xây dựng đất nước qua hình ảnh người nông dân ra đồng. Trong bức tranh ca ngợi mùa xuân đất nước ấy ta thấy nổi bật lên là màu xanh của lá ngụy trang trên lưng người lính, màu xanh của nương mạ. “Lộc” ở đây vừa có nghĩa đen là mùa xanh của lá, của ruộng đồng, rộng ra có thể hiểu “lộc” là thành quả của cách mạng, thành quả của công cuộc xây dựng và bảo vệ tổ quốc. Mỗi người một nhiệm vụ nhưng tất cả như vội vã, như  hối hả, hừng hực khí thế để cống hiến cho đất nước. Đó là sự tiếp nối của thế hệ sau với thành tựu 4000 năm vất vả dựng nước và giữ nước.

Ðất nước bốn nghìn năm

Vất vả và gian lao

Ðất nước như vì sao

Cứ đi lên phía trước.

Trước vẻ đẹp của thiên nhiên của đất nước nhà thơ thể hiện ước nguyện của mình với cuộc đời:

Ta làm con chim hót

Ta làm một cành hoa

Ta nhập vào hoà ca

Một nốt trầm xao xuyến.

Một mùa xuân nho nhỏ

Lặng lẽ dâng cho đời

Dù là tuổi hai mươi

Dù là khi tóc bạc.

Nhà thơ muốn làm con chim hót vang đất trời, làm cành hoa tô thắm quê hương là bài ca một nốt trầm xao xuyến. Nhà thơ muốn góp một mùa xuân nho nhỏ cho mùa xuân lớn của đất nước, góp một cách lặng lẽ dù là khi hai mươi cho đến khi tóc bạc. Điệp từ “ta muốn” thể hiện được sự khát khao được cống hiến một phần nhỏ bé của mình cho đời, khát khao được làm đẹp cho đời, làm một mùa xuân nho nhỏ góp phần vào mùa xuân lớn của cuộc đời đất nước.

Cuối cùng, tác giả Thanh Hải đã khép lại bài thơ bằng những vần thơ gợi nhớ về xứ Huế mộng mơ:

“Mùa xuân ta xin hát

Khúc Nam ai nam bình

Nước non ngàn dặm mình

Nước non ngàn dặm tình

Đất Huế nhịp phách tiền”.

Kết bài: Cảm nhận bài thơ Mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải

Với thể thơ năm chữ nhạc điệu trong sáng gần gũi, tác giả thể hiện niềm yêu cuộc sống, khát khao được cống hiến cho mùa xuân đất nước. Bài thơ được sáng tác trong hoàn cảnh khi ông đang nằm trên giường bệnh khiến ta càng cảm thấy trân trọng một tâm hồn thơ tha thiết mến yêu cuộc đời yêu quê hương đất nước.

Trên đây là những bài văn mẫu hay Phân tích Mùa xuân nho nhỏ của tác giả Thanh Hải. Chúc các em học tốt và sáng tạo ra những bài văn hay của riêng mình!