Đề bài: Em hãy phân tích truyện ngắn Chiếc lược ngà
Nguyễn Quang Sáng là một trong những nhà văn nổi tiếng của thời kháng chiến chống Mỹ, truyện ngắn của ông luôn phản ánh sâu sắc hiện thực xã hội lúc bấy giờ. Trong các sáng tác ấy, tiêu biểu có tác phẩm Chiếc lược ngà.
Về mặt nội dung, chiếc lược ngà đã phản ánh được tình cảm gia đình mà cụ thể là tình cha con thiêng liêng sâu nặng. Đó là câu chuyện của ông Sáu và bé Thu. Hai cha con bị xa cách bởi chiến tranh đến ngày gặp lại xảy ra tình huống trớ trêu rằng cô bé Thu không nhận ra cha của mình bởi giờ đây ông mang trên mặt một vết thẹo lớn. Bé Thu rất đáo để và cá tính mặc cho cha mẹ mình làm đủ mọi cách nhưng cô bé vẫn không gọi lấy một tiếng ba. Đến khi được người bà ngoại giải thích cho hiểu thì bé Thu mới nhận ba nhưng khi đó lại hơi muộn vì đó là ngày phép cuối cùng của ông Sáu. Hai cha con nhận nhau mừng mừng tủi tủi nhưng ông Sáu vẫn phải lên đường. Số phận trớ trêu ai biết đâu đó là cần cuối cùng cha con ông gặp nhau, ông làm một chiếc lược bằng ngà voi thật đẹp cho bé Thu nhưng không thể tận tay đưa cho đứa con gái bé bỏng của mình. Tình cảm cha con cứ tỏa sáng trong hoàn cảnh chiến tranh ảm đạm ấy, nó sưởi ấm lòng người. Ngay chính nhân vật tôi cũng bị tình cảm ấy lôi cuốn. Bé Thu lớn lên trở thành một cô giao liên dũng cảm. Trong lần vô tình gặp lại nhân vật tôi đã trao tận tay chiếc lược ngà cho cô.
Ngoài tình cha con thiêng liêng, tác giả còn phản ánh hiện thực chiến tranh, tố cáo tội ác của đế quốc Mỹ đã làm cho con người Việt Nam phải chịu cảnh mất đi người thân yêu bên mình. Ông Sáu hi sinh vì đất nước nhưng mộ của ông bằng phẳng như mặt đường, đến khi chết rồi cũng không được công khai phần mộ, nhân vật tôi phải đánh dấu để có lần quay lại tìm. Những người chiến sĩ cách mạng phải trải qua biết bao nhiêu khó khăn mới có thể hoàn thành nhiệm vụ.
Về mặt nghệ thuật truyện ngắn có cốt truyện hấp dẫn, truyện lồng trong truyện, câu chuyện của thời quá khứ lồng với câu chuyện của hiện tại, câu chuyện của nhân vật tôi lồng với câu chuyện của cha con ông Sáu. Nghệ thuật miêu tả tâm lý nhân vật đặc sắc, ngôn ngữ đậm chất nam bộ.
Có thể nói, nhà văn Nguyễn Quang Sáng phải trưởng thành từ trong bom đạn chống Mỹ mới có thể thấu hết những nỗi niềm của nhân vật. Tình cảm cha con như một viên ngọc sáng có sức chiếu sáng cả một không gian với hoàn cảnh chiến tranh ảm đạm.