Soạn bài Lẽ ghét thương của Nguyễn Đình Chiểu.
Câu 1: Điểm chung giữa những đời vua mà ông Quan ghét và những người ông Quán thương:
+ Những điều ông quán ghét: Ông ghét những điều tầm phào, ghét vua Trụ mê dâm, hay Lệ vương gây nhiều rắc rối, chia sẽ đổ nát, sớm đầu tối đánh.
+ Điểm chung mà tác giả đề cập đến là phê phán những hành động nhu nhược của các vua chúa: ăn chơi, hoang dâm vô độ, tranh quyền, đoạt lợi, không quan tâm đến chính sự đang rối ren, không nghĩ đến đời sống lầm than cực nhọc của dân.
=>Tất cả mọi lý do đó đều là nguồn gốc những điều mà tác giả ghét. Một người có tấm lòng yêu dân như ông rất căm ghét những điều mà làm tổn thương tâm hồn của những người nông dân hiền lành, chất phát.
– Lẽ thương của ông Quán: gồm 14 câu, đây là những người hiền tài, phải chịu những khó khăn, lận đận. Những người hiền tài nhưng luôn phải mang trong mình những khó khăn, vấ vả, có đức, có tài, nhưng không gặp thời thế.
Câu 2: Cách dùng phép đối và phép điệp ở từ ghép thương trong đoạn thơ là:
+ Từ ghét là thể hiện một trạng thái không thích, một hành động, một con người hay một điều gì đó, nhưng thương lại là một trạng thái hoàn toàn khác, nếu ghét là căm thù người khác, thì thương lại là nỗi niềm thương xót cho con người số phận hay con người nào đó.
+ Từ ghét và thương đều được lặp lại 12 lần, sắp đặt sóng đôi, đăng đối khá linh hoạt. (hay ghét – hay thương; thương ghét – ghét thương; ghét ghét – thương thương; lại ghét – lại thương). Ở đây cách đặt như thế để biểu hiện sự đắn đó trong cách hành động của tác giả trước cuộc sống.
+ Cách đối lập đó làm tăng lên tính chất rõ ràng trong con người của tác giả trước những vấn đề của cuộc sống. Biết thương yêu những người nghèo khổ, người nông dân chất phát hiền lành, nhưng cũng biết rung động trước cảnh khổ đau của người nông dân. Và ghét những tên bạo ngược, chỉ ăn chơi xa đọa.
Câu 3: Giải thích câu vì chưng hay ghét cũng là hay thương.
+ Tác giả đã thể hiện hai trạng thái tình cảm yêu ghét khác nhau, biểu hiện một cái gì đó riêng biệt, lạ lẫm và mang lại cho người đọc một cái nhìn quang minh về con người cũng như tính chất của sự vật và hiện tượng.
+ Vì chưng hay ghét cũng là hay thương, ở đây biểu hiện: tất cả sự yêu thương, căm ghét đều xuất phát từ lòng thương yêu của chính tác giả đối với những người nhân dân nghèo khổ, biết ghét những kẻ ăn chơi, bạo ngược, lý do cũng là vì hay thương, thương yêu những người nghèo khổ những người nông dân hiền lành, chất phát.
+ Tác phẩm đã gợi lại cho người đọc nhiều cảm xúc trước những vấn đề của cuộc sống, biết yêu ghét rõ ràng, tấm lòng thương dân của ông biểu hiện một lỗi niềm sâu sắc của chính tác giả với cuộc sống.